Kronik İshal Kronik ishal, bir hafta kadar süren ishal akut olarak değerlendirilirken, sıklıkla sulu dışkılama aylarca, bazen yıllarca sürebilir. Bu şekilde müzmin olarak devam eden ishal kronik ishal olarak değerlendirilir. İnsanlardaki günlük dışkılama oranı yaklaşık 200 gram civarındadır ve bunun ortalama %60-85 kadarı sudur. Dışkılama sıklığı günde 3 defadan haftada 3 defaya kadar değişiklik gösterebilir. Dışkının kıvamı ve sıklığı, dışkıdaki lif miktarına, ağırlığına, alınan bazı ilaçlara, yapılan egzersizlere ve stres gibi diğer etkenlere göre belirlenir. Dışkıda suda erime özelliği olmayan, su tutma özelliği bulunan lif tarzı katı maddeler bulunur. Bu maddeler yeterli miktarda olmadığında, dışkının kıvamı etkilenir. Az olduğunda dışkının yapısı gevşek ve sulu bir kıvamda olur. Yani dışkının kıvamı içindeki toplam su oranıyla değil, katı maddelerin miktarıyla belirlenir. Dışkılama miktarı 200 gram üzerinde ise ve içindeki su oranı fazlaysa bu durum ishal olarak tanımlanır. Fiber alımı artırıldığında, dışkı miktarı iki katına çıksa bile dışkının kıvamı yumuşayabilir. Dışkı oranı normal olsa bile kıvamı sulu ve yumuşak olabilir, bu durum ishal olarak değerlendirilir. Klinik açıdan ishal, günde 3 defadan daha fazla sayıda dışkılama ve kıvamının sulu olmasıdır. 2-3 haftayı aşan ishal ise kronik ishal olarak tanımlanır. Kronik İshal Neden Olur?
Kronik ishal en fazla laktoz intoleransı ve çölyak hastalığından dolayı gelişir. Eğer kronik ishalin nedeni tespit edilemezse, irritabl bağırsak hastalığının etkili olduğu düşünülebilir. Bu hastalığın neden olduğu kronik ishalde yağ ve protein emilimi bozukluğu belirtisi tespit edilemeyebilir. Kronik İshal Nelere Sebep Olur?
Kronik İshal Nasıl Teşhis Edilir? Kronik ishal hastalarına akut ishalde olduğu gibi kolay teşhis konulamaz. Bu hastaların öncelikle öyküsü dinlenir ve fiziksel muayenesi yapılır. Yapılan laboratuvar incelemeleri, dışkı analizleri sonucunda hastadaki ishal türü tespit edilir. İshalin başlangıcı ve devam ettiği süre belirlenerek, akut ve kronik ishal ayrımı yapılır. İshalin aralıklı mı yoksa sürekli mi olduğu sorgulanır. Gelişiminin yavaş, aniden ya da doğuştan mı olduğu değerlendirilir. Hastanın beslenme alışkanlıkları, özellikle çiğ süt ve şekerli gıdalar tüketimi dikkate alınır. Dışkı tarifi sorgulanarak, dışkıda kan tespit edilirse, bağırsak hastalıkları, tümörler ve polipler değerlendirilir. Eğer dışkı yağlı olursa malabsorpsiyon ya da maldigesyon değerlendirilir. Hastada gece ishali oluyorsa organik patolojiler, dışkının rengi beyaz veya açık kahve ise safranın yokluğu ve gluten enteropatisi sorgulanır. Gaz sorunu olanlarda karbonhidrat malabsorpsiyonu dikkate alınır. Kilo kaybı varsa pankreas ekzokrin yetmezliği, tümör, anoreksiya ve malabsorpsiyon değerlendirilir. İshalin arttığı ve azaldığı durumlar, kilo verme amacıyla kullanılan laksatifler sorgulanır. Bu incelemeler sonucunda kronik ishal tanısı kesin olarak konulabilir. Kronik İshal Tedavisi Nasıl Olur? Hastaların detaylı muayenesi sonucunda kronik ishal teşhisi konulursa, altta yatan nedene bağlı olarak tedavi uygulanır. Tedavinin ardından hastanın kronik ishal sorunu giderilir. Bu tedaviler sırasında akut ishalde uygulanan tedaviler de yapılır. Ağızdan alınan sıvılar artırılır, gıdaların yağsız yenmesi ve haşlama tüketilmesi önemli tedbirlerdendir. Beslenmede süt tüketimi de ishalin tedavi edilmesine kadar yapılmamalıdır. Kronik ishal hastaları halsizleştirir, bu nedenle uygulanan tedaviler kısa sürede etkisini gösterir. |